Το Πείραμα της ΒΙΟΜΕ στη Θεσσαλονίκη
Στην ανατολική Θεσσαλονίκη, μέσα σε ένα εγκαταλειμμένο εργοστάσιο, πραγματοποιείται εδώ και 2,5 χρόνια ένα από τα πιο πρωτότυπα εργασιακά «πειράματα» που έχουν επιχειρηθεί ποτέ στην Ελλάδα.
Το εργοστάσιο της ΒΙΟΜΕ, ή αλλιώς «Βιομηχανική Μεταλλευτική», ανήκε πριν δυο χρόνια στην εταιρία Φίλκεραμ-Johnson, ως θυγατρική. Το 2011 η μητρική εταιρία κατέθεσε αίτηση πτώχευσης και ουσιαστικά η ΒΙΟΜΕ έμεινε χωρίς ιδιοκτήτη. Τότε, 25 από τους εργαζόμενούς της, αποφάσισαν να αναλάβουν δράση και να επιχειρήσουν να συνεχίσουν από μόνοι τους την παραγωγή μέσα στο εργοστάσιο, φτιάχνοντας μάλιστα και ένα συνεταιρισμό. Οι ίδιοι άνοιξαν και πάλι το εργοστάσιο το 2013. Σήμερα, στην πλέον πτωχευμένη ΒΙΟΜΕ, οι εργάτες συνεχίζουν ακόμα να δουλεύουν χρησιμοποιώντας ένα μικρό κομμάτι του χώρου του εργοστασίου. Δεν παράγουν βέβαια οικοδομικά υλικά όπως πριν, αλλά σαπούνι, καθαριστικά και υγρά πιάτων και ρούχων. Προσπαθούν μάλιστα να προωθήσουν τα προϊόντα τους ακόμα και στο εξωτερικό. Η δουλειά μοιράζεται σε όλους, οι αποφάσεις λαμβάνονται από κοινού, και με λίγα λόγια, όλοι είναι αφεντικά του εαυτού τους.
Την ώρα που στην Ελλάδα λόγω και της κρίσης, 700.000 εργαζόμενοι στον τομέα της βιομηχανίας έχασαν τη δουλειά τους τα τελευταία μόνο πέντε χρόνια, πολλοί θεωρούν τη ΒΙΟΜΕ ως παράδειγμα ενός εναλλακτικού εργασιακού μοντέλου και άλλοι ως ένα «αυτοδιαχειριστικό πείραμα» - παρόμοιο με πρωτοβουλίες εργαζομένων που είχαν καταλάβει εργοστάσια στην κρίση της Αργεντινής. Οι ίδιοι οι εργαζόμενοι της ΒΙΟΜΕ πάντως, ονομάζουν αυτό που κάνουν ως «εργατικό έλεγχο στην παραγωγή και αυτοδιεύθυνση μέσα από τη συνέλευση των εργαζομένων», απαντώντας ουσιαστικά σε όσους τους αποκαλούν «καταληψίες» ή «εργάτες-εργοστασιάρχες»...
Ωστόσο τα κωλύματα σε αυτό το «πείραμα» είναι πολλά, με το σημερινό νομικό καθεστώς για τη ΒΙΟΜΕ να είναι αρκετά μπερδεμένο. Από τη μία, ο Νόμος δεν προβλέπει τίποτα για περιπτώσεις εργοστασίων που εγκαταλείφθηκαν από τους ιδιοκτήτες τους και οι εργάτες ανέλαβαν να συνεχίσουν την παραγωγή - κάτι που είναι για τους εργαζόμενους της ΒΙΟΜΕ μία από τις βασικές τους επιθυμίες, όπως μας είπαν. Ακόμα, αν και οι πρώτες ύλες στη ΒΙΟΜΕ έχουν δεσμευθεί από τους εργάτες, το οικόπεδο της πτωχευμένης πλέον Φίλκεραμ, όπου βρίσκεται και η ΒΙΟΜΕ, είναι υπό εκκαθάριση, μέχρι να αποφασιστεί δικαστικά τι θα γίνει με αυτό. Επίσης, τα χρέη της ΒΙΟΜΕ είναι περίπου 4 εκ. ευρώ και οι σημερινοί εργαζόμενοι δεν θέλουν φυσικά να τα φορτωθούν οι ίδιοι.
Την ίδια ώρα, η σημερινή κυβέρνηση, με το προηγούμενο και ότι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας έχει εκφράσει τη στήριξή του στην πρωτοβουλία των εργαζομένων της ΒΙΟΜΕ όταν άνοιξε ξανά το 2013, δρομολογεί και θεωρεί πιθανό να προλάβει μια όσο το δυνατόν πιο γρήγορη ρύθμιση, η οποία θα εκμεταλλεύεται τις δυνατότητες του υπάρχοντος θεσμικού πλαισίου. Όπως μας είπε ο υπουργός Εργασίας, Πάνος Σκουρλέτης, αυτό που θα μπορούσε να γίνει είναι «αυτά που χρώσταγε έναντι των οφειλών της μητρικής εταιρίας, της Φίλκεραμ, προς το ΙΚΑ, να δοθούν τα κτίρια που φιλοξενούν σήμερα την παραγωγή της Βιομέ και το ΙΚΑ με τη σειρά του να τα εκχωρήσει στους εργαζόμενους της Βιομέ». Ωστόσο οι νομικές εξελίξεις τρέχουν και τίποτε από όλα αυτά δεν έχει οριστικοποιηθεί.
.
.
